| 1 A pewni mężowie, którzy przyszli z Judei, nauczali braci, i mówili, Jeśli nie zostaniecie obrzezani według zwyczaju Mojżesza, nie możecie być zbawieni. | 1 And certain men which came down from Judaea taught the brethren, and said, Except ye be circumcised after the manner of Moses, ye cannot be saved. |
| 2 Kiedy więc Paweł i Barnaba mieli z nimi niemałą niezgodę i spór, postanowili, że Paweł i Barnaba, oraz niektórzy inni z nich, powinni udać się do Jerozolimy do apostołów i starszych odnośnie tego pytania. | 2 When therefore Paul and Barnabas had no small dissension and disputation with them, they determined that Paul and Barnabas, and certain other of them, should go up to Jerusalem unto the apostles and elders about this question. |
| 3 I będąc wyprawieni przez kościół, przeszli przez Fenicję i Samarię, głosząc nawrócenie Gojów: i sprawili wielką radość wszystkim braciom. | 3 And being brought on their way by the church, they passed through Phenice and Samaria, declaring the conversion of the Gentiles: and they caused great joy unto all the brethren. |
| 4 A gdy przybyli do Jerozolimy, zostali przyjęci przez kościół, oraz przez apostołów i starszych, i oznajmili o wszystkich rzeczach, które Bóg z nimi zdziałał. | 4 And when they were come to Jerusalem, they were received of the church, and of the apostles and elders, and they declared all things that God had done with them. |
| 5 Lecz niektórzy z sekty Faryzeuszy, którzy uwierzyli, powstali mówiąc, Że jest potrzeba, aby ich obrzezać i nakazać im przestrzeganie prawa Mojżesza. | 5 But there rose up certain of the sect of the Pharisees which believed, saying, That it was needful to circumcise them, and to command them to keep the law of Moses. |
| 6 A apostołowie i starsi zebrali się, aby rozważyć tę sprawę. | 6 And the apostles and elders came together for to consider of this matter. |
| 7 A gdy było wiele dysput, powstał Piotr i powiedział do nich, Mężowie i bracia, wiecie, że już dobry czas temu Bóg wybrał mnie spośród was, aby Goje przez moje usta usłyszeli słowo ewangelii i uwierzyli. | 7 And when there had been much disputing, Peter rose up, and said unto them, Men and brethren, ye know how that a good while ago God made choice among us, that the Gentiles by my mouth should hear the word of the gospel, and believe. |
| 8 A Bóg, który zna serca, zaświadczył im, udzielając im Ducha Świętego, nawet tak, jak uczynił nam. | 8 And God, which knoweth the hearts, bare them witness, giving them the Holy Ghost, even as he did unto us; |
| 9 I nie uczynił żadnej różnicy między nami a nimi, oczyszczając ich serca przez wiarę. | 9 And put no difference between us and them, purifying their hearts by faith. |
| 10 Dlaczego więc kusicie Boga, aby nałożył jarzmo na kark uczniów, którego ani nasi ojcowie, ani my nie byliśmy w stanie unieść? | 10 Now therefore why tempt ye God, to put a yoke upon the neck of the disciples, which neither our fathers nor we were able to bear? |
| 11 Ale my wierzymy, że przez łaskę Pana Jezusa Chrystusa będziemy zbawieni, nawet jak oni. | 11 But we believe that through the grace of the Lord Jesus Christ we shall be saved, even as they. |
| 12 Wtedy cały tłum zamilkł i udzielił posłuchu Barnabie i Pawłowi, oznajmiających jakich cudów i dziwów Bóg dokonał przez nich wśród Gojów. | 12 Then all the multitude kept silence, and gave audience to Barnabas and Paul, declaring what miracles and wonders God had wrought among the Gentiles by them. |
| 13 A po tym, jak zachowali spokój, James odpowiedział, mówiąc, Mężowie i bracia, posłuchajcie mnie: | 13 And after they had held their peace, James answered, saying, Men and brethren, hearken unto me: |
| 14 Symeon oznajmił, jak Bóg na początku nawiedził Gojów, aby wziąć z nich lud dla swego imienia. | 14 Simeon hath declared how God at the first did visit the Gentiles, to take out of them a people for his name. |
| 15 I z tym zgadzają się słowa proroków; jak jest napisane, | 15 And to this agree the words of the prophets; as it is written, |
| 16 Potem powrócę i odbuduję przybytek Dawida, który upadł; i odbuduję jego ruiny, i wzniosę go: | 16 After this I will return, and will build again the tabernacle of David, which is fallen down; and I will build again the ruins thereof, and I will set it up: |
| 17 Aby pozostali ludzie mogli szukać Pana, i wszyscy Goje, nad którymi wzywane jest moje imię, mówi Pan, który czyni te wszystkie rzeczy. | 17 That the residue of men might seek after the Lord, and all the Gentiles, upon whom my name is called, saith the Lord, who doeth all these things. |
| 18 Znane są Bogu wszystkie jego dzieła od początku świata. | 18 Known unto God are all his works from the beginning of the world. |
| 19 Dlatego moje zdanie jest, abyśmy nie niepokoili tych, którzy spośród Gojów nawrócili się do Boga: | 19 Wherefore my sentence is, that we trouble not them, which from among the Gentiles are turned to God: |
| 20 Ale żebyśmy napisali do nich, aby wstrzymywali się od brudów idoli, i od nierządu, i od rzeczy uduszonych, i od krwi. | 20 But that we write unto them, that they abstain from pollutions of idols, and from fornication, and from things strangled, and from blood. |
| 21 Bowiem Mojżesz od dawnych czasów ma w każdym mieście tych, którzy go głoszą, czytając w synagogach w każdy dzień szabatu. | 21 For Moses of old time hath in every city them that preach him, being read in the synagogues every sabbath day. |
| 22 Wtedy postanowili apostołowie i starsi wraz z całym kościołem wysłać wybranych mężów ze swego grona do Antiochii z Pawłem i Barnabą; a mianowicie Judasza zwanego Barsabą i Sylasa, głównych mężów wśród braci: | 22 Then pleased it the apostles and elders with the whole church, to send chosen men of their own company to Antioch with Paul and Barnabas; namely, Judas surnamed Barsabas and Silas, chief men among the brethren: |
| 23 I przez nich napisali listy w tym stylu; Apostołowie, starsi i bracia przesyłają pozdrowienie braciom, którzy są z Gojów w Antiochii, i Syrii, i Cylicji. | 23 And they wrote letters by them after this manner; The apostles and elders and brethren send greeting unto the brethren which are of the Gentiles in Antioch and Syria and Cilicia. |
| 24 Ponieważ słyszeliśmy, że niektórzy, którzy od nas wyszli, trwożyli was słowami, wywracając wasze dusze, mówiąc, Musicie być obrzezani, i przestrzegać prawa: którym nie daliśmy takiego przykazania: | 24 Forasmuch as we have heard, that certain which went out from us have troubled you with words, subverting your souls, saying, Ye must be circumcised, and keep the law: to whom we gave no such commandment: |
| 25 Wydawało nam się słuszne, będąc zgromadzeni jednomyślnie, aby posłać do was wybranych mężów wraz z naszymi umiłowanymi Barnabą i Pawłem, | 25 It seemed good unto us, being assembled with one accord, to send chosen men unto you with our beloved Barnabas and Paul, |
| 26 Mężów, którzy narażali swoje życie dla imienia naszego Pana Jezusa Chrystusa. | 26 Men that have hazarded their lives for the name of our Lord Jesus Christ. |
| 27 Posłaliśmy więc Judasza i Sylasa, którzy również powiedzą wam to samo ustnie. | 27 We have sent therefore Judas and Silas, who shall also tell you the same things by mouth. |
| 28 Bo zdało się to słuszne Duchowi Świętemu, i nam, aby nie nakładać na was większego ciężaru oprócz tych rzeczy niezbędnych; | 28 For it seemed good to the Holy Ghost, and to us, to lay upon you no greater burden than these necessary things; |
| 29 Abyście wstrzymywali się od pokarmów ofiarowanych idolom i od krwi, i od rzeczy uduszonych, i od nierządu: od czego, jeśli się powstrzymacie, dobrze uczynicie. Miejcie się dobrze. | 29 That ye abstain from meats offered to idols, and from blood, and from things strangled, and from fornication: from which if ye keep yourselves, ye shall do well. Fare ye well. |
| 30 Gdy więc ich odprawiono, przybyli do Antiochii: a gdy zebrali razem tłumy, dostarczyli list: | 30 So when they were dismissed, they came to Antioch: and when they had gathered the multitude together, they delivered the epistle: |
| 31 Który gdy przeczytali, radowali się z powodu tego pocieszenia. | 31 Which when they had read, they rejoiced for the consolation. |
| 32 A Judasz i Sylas, będąc sami prorokami, napominali braci wieloma słowami i utwierdzali ich. | 32 And Judas and Silas, being prophets also themselves, exhorted the brethren with many words, and confirmed them. |
| 33 A po tym jak przebywali tam jakiś czas, zostali odprawieni w pokoju od braci do apostołów. | 33 And after they had tarried there a space, they were let go in peace from the brethren unto the apostles. |
| 34 Niemniej jednak upodobało się Sylasowi jeszcze tam pozostać. | 34 Notwithstanding it pleased Silas to abide there still. |
| 35 Również Paweł i Barnaba pozostali w Antiochii, nauczając i głosząc słowo Pana, wraz z wieloma innymi. | 35 Paul also and Barnabas continued in Antioch, teaching and preaching the word of the Lord, with many others also. |
| 36 A po kilku dniach Paweł powiedział do Barnaby, Chodźmy znowu i odwiedźmy naszych braci w każdym mieście, w którym głosiliśmy słowo Pana, i zobaczmy jak się mają. | 36 And some days after Paul said unto Barnabas, Let us go again and visit our brethren in every city where we have preached the word of the Lord, and see how they do. |
| 37 A Barnaba postanowił zabrać ze sobą Jana, którego zwą Marek. | 37 And Barnabas determined to take with them John, whose surname was Mark. |
| 38 Lecz Paweł nie uważał za stosowne zabrać jego z nimi, który odszedł od nich z Pamfilii, i nie poszedł z nimi do dzieła. | 38 But Paul thought not good to take him with them, who departed from them from Pamphylia, and went not with them to the work. |
| 39 A spór między nimi był tak ostry, że rozeszli się jeden od drugiego: i tak Barnaba wziął Marka, i popłynęli na Cypr; | 39 And the contention was so sharp between them, that they departed asunder one from the other: and so Barnabas took Mark, and sailed unto Cyprus; |
| 40 A Paweł wybrał Sylasa, i odszedł, będąc polecony przez braci łasce Boga. | 40 And Paul chose Silas, and departed, being recommended by the brethren unto the grace of God. |
| 41 I przeszedł przez Syrię i Cylicję, utwierdzając kościoły. | 41 And he went through Syria and Cilicia, confirming the churches. |