Od początku chrześcijaństwa wierzący zmagali się z pytaniem: gdzie dziś znajdziemy doskonałe Słowo Boże? Nie chodzi tu tylko o starożytne rękopisy w języku hebrajskim czy greckim, ale o to, co Bóg dał swoim wiernym, aby było żywym, natchnionym i użytecznym Pismem Świętym w codziennym życiu wierzących.
Dwie współczesne książki podejmują to pytanie z niezwykłą powagą. Gail A. Riplinger w swojej książce pod tytułem „Hidden History of the English Scriptures” przedstawia jak Biblia King James (KJV) jest kulminacją wieków Bożej opatrzności, oczyszczania i zachowywania Jego Słowa. Z kolei Perry Demopoulos w swojej książce „Translation of the King James Bible into Foreign Languages by Decree” udowadnia, że KJV nie jest jedynie angielskim przekładem, ale dekretem Bożym, wzorem i punktem odniesienia dla wszystkich narodów.
Bóg obiecał nam, że zachowa swoje słowa
Psalm 12:6-7 Słowa PANA są czystymi słowami: jak srebro wypróbowane w piecu ziemnym, oczyszczone siedem razy. Ty je zachowasz, O PANIE, ty je zachowasz od tego pokolenia na wieki.
Ta obietnica jest kluczem do zrozumienia historii Biblii.
Już w dniu Pięćdziesiątnicy Duch Święty sprawił, że Ewangelia zabrzmiała w wielu językach jednocześnie (zob. Dz 2:6-11). To nie był przypadek, Bóg dał znak, że Jego słowo ma być dostępne w różnych językach narodowych, a nie ograniczone do jednego oryginału.
Gail Riplinger podkreśla, że Biblia KJV jest zwieńczeniem tego procesu w języku angielskim. Biblia KJV otrzymała „czyste srebro” wielowiekowej tradycji i została doprowadzona do pełni, stając się standardem, który „żyje i trwa na wieki” (1 P 1:23 Będąc ponownie narodzonymi, nie ze skazitelnego nasienia, ale z nieskazitelnego, przez słowo Boga, które żyje i trwa na wieki).
Nieprzerwana linia historyczna
Biblia KJV nie powstała z próżni. Jej rodowód sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa.
- Biblia Gocka (ok. 350 r.) – język gocki należał do rodziny germańskiej, która z czasem wpłynęła na staroangielski. Ewangelia dotarła do Gotów bardzo wcześnie, a ich tłumaczenie Nowego Testamentu wskazuje na wierność wobec apostolskich źródeł.
- Anglosaskie pisma (VII–XI w.) – autorzy tacy jak Beda Czcigodny czy Caedmon przygotowywali parafrazy, psalmy i homilie biblijne.
- Tyndale i Coverdale (XVI w.) – Tyndale jako pierwszy przełożył Nowy Testament z języka greckiego na angielski, płacąc za to życiem. Jego słynne zdanie: „Sprawię, że chłopiec przy pługach będzie znał Pismo lepiej niż uczony w Rzymie”, wyrażało pragnienie dostępności Biblii dla prostego ludu.
- Biblia Genewska (1560 r.) i Biblia Biskupów (1568 r.) – obie popularne, ale wciąż niedoskonałe, przygotowały grunt pod Biblię KJV.
- Biblia King James (The Authorised Version) – Wreszcie w 1604 roku król Anglii, Jakub I, zarządził nowe tłumaczenie. Biblia King James jest owocem współpracy ponad czterdziestu siedmiu najznakomistszych, najbardziej wnikliwych uczonych, duchowych i tłumaczy tamtych czasów, ludzi głębokiej wiary, biegłych w językach hebrajskim, greckim i wielu innych. To wielkie zadanie, zlecone w 1604 roku przez Króla Anglii, Jakuba I, miało na celu udostępnienie Biblii w języku angielskim, która równoważyłaby dokładność językową z literackim pięknem tamtej epoki. Jej publikacja w 1611 r. stanowiła punkt zwrotny w historii Kościoła, stając się punktem odniesienia dla chrześcijańskiej prawdy, na zawsze zmieniając sposób, w jaki świat postrzegał Słowo Boga. Wierność i ścisłość tłumaczenia oraz doskonałość literacka i egzotyczny język Biblii King James, to cechy charakterystyczne jej nieprzemijającego uroku. Jej elokwentna proza i wyraźne sformułowania kształtowały literaturę, muzykę, sztukę i ekspresję kulturową przez pokolenia, pozostawiając trwały wpływ na cywilizację i na zawsze zmieniając język angielski. Biblia King James jest najbardziej wiarygodnym tłumaczeniem Słowa Bożego, ze względu na rygorystyczny proces, przez który przeszli tłumacze Biblii. Znana ze swojej wierności oryginalnym tekstom hebrajskim, aramejskim i greckim, zapewnia nie tylko dokładność tekstu, ale także doskonałe przekazanie tego, co chciały wyrazić oryginały. Długotrwałe korzystanie z Biblii King James i jej akceptacja wśród niezliczonych narodów przyczyniły się do jej postrzeganej wiarygodności.
Wzór dekretu Boga
Tutaj na scenę wchodzi argument Demopoulosa. Wskazuje on, że proces powstania Biblii KJV odpowiada biblijnemu wzorcowi królewskiego dekretu.
W księgach Ezdrasza i Nehemiasza pogańscy królowie (Cyrus, Dariusz, Artakserkses) wydają dekrety, aby odbudować świątynię i przywrócić prawo Boże. W księdze Estery dekret króla rozesłany jest do 127 prowincji, tłumaczony na wszystkie języki, tak aby każdy mógł go zrozumieć (Est 1:22; 8:9).
To co widzimy w ksiedze Estery jest obrazem tego, co wydarzyło się w 1604 roku: król Jakub I wydał dekret przygotowania autoryzowanej Biblii. Ta Biblia, podobnie jak dekret z czasów Estery, miała być rozpowszechniana i tłumaczona aby zachowywać pełną moc Słowa Bożego.
Dr. Demopoulos wymienia siedem kroków, jakie towarzyszyły dekretom królewskim, odzwierciedlających proces powstania i rozpowszechnienia Biblii King James (KJV). Każdy z tych etapów ma swoje biblijne podstawy i znajduje zastosowanie w historii KJV, co podkreśla jej Boże ustanowienie jako standardu tłumaczeń.
- Dekret jest wypowiedziany
Dekret zaczyna się od werbalnego ogłoszenia, co odzwierciedla objawienie słowa Bożego. W Psalmach 2:6-7 Bóg wypowiada dekret, ogłaszając Swojego Syna, co można porównać do decyzji króla Jakuba I w 1604 roku na konferencji w Hampton Court, gdzie wyraził wolę stworzenia „nowej” a raczej wiarygodnej i doskonałej wersji Biblii. To słowne przykazanie zainicjowało prace nad Biblią KJV, będące odpowiedzią na potrzebę wiernego przekazu słowa Bożego dla narodów. - Dekret jest spisywany
Po wypowiedzeniu, dekret jest formalnie zapisany, co zapewnia jego trwałość i autorytet. Przykładem jest Daniel 6:8-9, gdzie dekret króla Dariusza został spisany. W przypadku KJV proces ten obejmował pracę 47 uczonych, którzy w latach 1604-1611 zebrali i zapisali tekst, opierając się na wcześniejszych angielskich przekładach oraz manuskryptach większościowych, tworząc spójny, zainspirowany i wiarygodny tekst. - Dekret jest podpisywany przez króla
Osobiste uwierzytelnienie przez króla nadaje dekretowi moc prawną. W Esterze 3:10 król Ahaswerus podpisuje dekret, a podobnie król Jakub I autoryzował KJV, nadając mu status oficjalnego przekładu Anglii. Jego podpis symbolizuje nie tylko królewskie poparcie, ale i sankcję Boga, co czyni Biblię KJV unikalnym standardem dla tłumaczeń. - Dekret jest opieczętowany
Opieczętowanie zapewnia niezmienność dekretu, co odzwierciedla Daniel 6:17 i Estera 8:8, gdzie pieczęcie gwarantowały nienaruszalność. W Biblii KJV proces ten symbolizuje wierność tekstu wobec pierwotnego objawienia, z minimalnymi zmianami w stosunku do poprzednich czystych przekładów, co chroniło go przed późniejszymi zniekształceniami, jak te obecne w nowoczesnych wersjach. - Dekret jest rozsyłany przez posłańców
Pilne rozesłanie dekretu, jak w Esterze 3:13-15 i 8:10-14, zapewnia jego szybkie dotarcie do wszystkich. KJV zostało rozpowszechnione w całym angielskim świecie po 1611 roku, a później w innych krajach, za sprawą misjonarzy i drukarzy, spełniając biblijne polecenie głoszenia słowa wszystkim narodom (Mk 16:15). - Dekret jest tłumaczony na każdy język
Tłumaczenie na wszystkie języki imperium, jak w Esterze 1:22 i 8:9, zachowuje autorytet bez utraty treści. Biblia KJV służy jako baza dla tłumaczeń na języki obce, gdzie wierne oddanie jego sformułowań i interpunkcji zapewniało ciągłość Bożego przesłania, unikając błędów wynikających z bezpośredniego użycia języka hebrajskiego czy greckiego. - Dekret jest ogłaszany publicznie
Publiczne ogłoszenie, jak w Esterze 3:14 i 8:13, czyni dekret dostępnym dla wszystkich. Biblia KJV od 1611 roku jest szeroko dostępna, drukowana w miliardach egzemplarzy, obecna na ambonach, stołach i w domach wierzących, spełniając rolę „małej książki” (Obj. 10:9), która przynosi duchowe pożywienie (1 Kor. 10:3-4) i jedność (Ef. 4:3).
Te siedem kroków, zakorzenionych w Piśmie Świętym i odzwierciedlonych w historii Biblii KJV, podkreśla jej rolę jako Boże ustanowienie dekretu królewskiego, idealnego źródła dla tłumaczeń.
Dlaczego nie należy sięgać do źródeł tekstu hebrajskiego czy greckiego?
Oboje autorzy ostrzegają: powrót bezpośrednio do „oryginałów” brzmi pobożnie, ale w praktyce prowadzi do chaosu. Dlaczego?
- Brak jednego tekstu – istnieją tysiące manuskryptów z różnymi odczytami. Który wybrać?
- Wpływ krytyki tekstualnej – uczeni XIX wieku, tacy jak Westcott i Hort, oparli się na skorumpowanych kodeksach (Synajski, Watykański), pomijając tysiące manuskryptów większościowych.
- Słabość leksykonów – Gail Riplinger w książce „Hazardous Materials” przedstawia bez wątpienia, że najpopularniejsze leksykony greckie i hebrajskie zawierają błędy, domysły, a często są wzajemnie od siebie przepisywane.
Dlatego, Riplinger i Demopoulos twierdzą że, bezpieczniej i wierniej jest tłumaczyć bezpośrednio z Biblii KJV, która już przeszła przez Boży proces oczyszczania. Tak jak dekret królewski tłumaczony na inne języki zachowywał autorytet, tak samo Biblia KJV ma być źródłem dla tłumaczeń narodowych.
Piękno języka KJV
KJV zachwyca nie tylko treścią, ale i formą. Jej rytm, aliteracje i dobór słów sprawiają, że tekst jest łatwy do zapamiętania i brzmi podniośle. Nie bez powodu to właśnie Biblia KJV wpłynęła na literaturę angielską bardziej niż jakiekolwiek inne dzieło, od Miltona po Szekspira. Ale jej piękno ma głębszy sens: oddziela mowę Biblii od zwykłej codzienności, nadając jej świętość i powagę.
Owoc KJV w historii
Od 1611 roku Biblia King James jest nieprzerwanie drukowana. To najczęściej wydawana księga w dziejach ludzkości, która ukształtowała język angielski i misje ewangeliczne na całym świecie.
W XIX i XX wieku to właśnie z Biblii KJV korzystali misjonarze, którzy zanieśli Ewangelię do Afryki, Azji i Ameryki. Jej rytm i język były rozpoznawane jako głos „święty”, niosący moc, prawdę i powagę.
Historia Biblii w Polsce
- Biblia Brzeska (1563) – pierwsza pełna Biblia po polsku, tłumaczona częściowo z łaciny i greki, ale mocno związana z duchem reformacji.
- Biblia Gdańska (1632) – najsilniej zakorzeniona w tradycji „Textus Receptus”, czyli tej samej podstawie co KJV. To ona przez trzy stulecia była Biblią dla Polaków.
- Biblia Warszawska (1975) i inne współczesne – niestety opierają się już głównie na krytycznych wydaniach Nestle-Alanda, powstałych w duchu Westcotta i Horta. To sprawia, że są podatne na wpływy zniekształconych manuskryptów.
Wniosek: Biblia Króla Jakuba dla Polaków
Biblia Króla Jakuba jest dekretem Bożym, nie tylko dla Anglików. Jak dekret króla Ahaswerusa dotarł do 127 narodów, tak Biblia KJV ma być podstawą wiernych tłumaczeń dla wszystkich ludów.
Dla Polaków oznacza to, że najbezpieczniejszą i najwierniejszą drogą jest wierny przekład właśnie z KJV, a nie z nowoczesnych edycji na podstawie tekstu hebrajskiego czy greckiego skażonych przez krytykę tekstualną.
Wierny i dokładny przekład KJV na język Polski nie tylko zachowuje czystość doktrynalną, ale i jedność wiary. To gwarancja, że Ewangelia pozostaje „tą samą dobrą nowiną” dla każdego pokolenia. Jak jest napisane:
To bowiem, co zostało napisane w imieniu Króla i zapieczętowane pierścieniem królewskim, nie może być odwrócone. (Est 8:8)
Gdzie jest słowo króla, tam jest moc: (Koh 8:4).
Jeden Pan, jedna wiara, jeden chrzest. (Ef 4:5)