| 1 I zaczął do nich mówić w przypowieściach. Pewien człowiek zasadził winnicę, i ustawił wokół niej żywopłot, i wykopał miejsce na tłocznię wina, i zbudował wieżę, i wydzierżawił ją rolnikom, i udał się do dalekiego kraju. | 1 And he began to speak unto them by parables. A certain man planted a vineyard, and set an hedge about it, and digged a place for the winefat, and built a tower, and let it out to husbandmen, and went into a far country. |
| 2 A we właściwym czasie posłał do rolników sługę, aby mógł otrzymać od rolników z owocu winnicy. | 2 And at the season he sent to the husbandmen a servant, that he might receive from the husbandmen of the fruit of the vineyard. |
| 3 A oni schwytali go, i pobili go, i odesłali go próżnego. | 3 And they caught him, and beat him, and sent him away empty. |
| 4 I znowu posłał do nich innego sługę; a oni rzucili w niego kamieniami, i zranili go w głowę, i odesłali go haniebnie potraktowanego. | 4 And again he sent unto them another servant; and at him they cast stones, and wounded him in the head, and sent him away shamefully handled. |
| 5 I ponownie posłał innego; a jego zabili, i wielu innych; bijąc niektórych, i zabijając niektórych. | 5 And again he sent another; and him they killed, and many others; beating some, and killing some. |
| 6 Mając więc jeszcze jednego syna, swego umiłowanego, posłał także jego na koniec do nich, mówiąc, Uszanują mego syna. | 6 Having yet therefore one son, his wellbeloved, he sent him also last unto them, saying, They will reverence my son. |
| 7 Ale ci rolnicy mówili między sobą, To jest dziedzic, chodźmy, zabijmy go, a dziedzictwo będzie nasze. | 7 But those husbandmen said among themselves, This is the heir; come, let us kill him, and the inheritance shall be our’s. |
| 8 I schwytali go, i zabili go, i wyrzucili go z winnicy. | 8 And they took him, and killed him, and cast him out of the vineyard. |
| 9 Co więc powinien zrobić pan winnicy? przyjdzie i wyniszczy tych rolników, a winnicę odda innym. | 9 What shall therefore the lord of the vineyard do? he will come and destroy the husbandmen, and will give the vineyard unto others. |
| 10 A czy nie czytaliście tego pisma; Kamień, który budujący odrzucili, stał się głową narożnika: | 10 And have ye not read this scripture; The stone which the builders rejected is become the head of the corner: |
| 11 To było dzieło Pana, i to jest cudowne w naszych oczach? | 11 This was the Lord’s doing, and it is marvellous in our eyes? |
| 12 I starali się go schwytać, ale bali się ludu: bo wiedzieli, że powiedział tę przypowieść przeciwko nim: więc zostawili go, i poszli swoją drogą. | 12 And they sought to lay hold on him, but feared the people: for they knew that he had spoken the parable against them: and they left him, and went their way. |
| 13 I posłali do niego niektórych z Faryzeuszy i z Herodianów, aby go złapali za jego słowa. | 13 And they send unto him certain of the Pharisees and of the Herodians, to catch him in his words. |
| 14 A gdy przyszli, mówią do niego, Mistrzu, wiemy, że jesteś prawdziwy, i nie dbasz o żadnego człowieka: bo nie zważasz na osobę ludzką, ale nauczasz drogi Boga w prawdzie: Czy jest zgodne z prawem płacić podatek Cezarowi, czy nie? | 14 And when they were come, they say unto him, Master, we know that thou art true, and carest for no man: for thou regardest not the person of men, but teachest the way of God in truth: Is it lawful to give tribute to Caesar, or not? |
| 15 Mamy płacić, czy nie mamy płacić? Ale on, poznając ich hipokryzję, powiedział do nich, Czemu mnie kusicie? przynieście mi pensa, żebym mógł go zobaczyć. | 15 Shall we give, or shall we not give? But he, knowing their hypocrisy, said unto them, Why tempt ye me? bring me a penny, that I may see it. |
| 16 I przynieśli go. A on mówi do nich, Czyj jest to wizerunek i napis? A oni odpowiedzieli mu, Cezara. | 16 And they brought it. And he saith unto them, Whose is this image and superscription? And they said unto him, Caesar’s. |
| 17 A Jezus odpowiadając rzekł do nich, Oddawajcie Cezarowi te rzeczy, które są Cezara, a Bogu, te rzeczy, które są Boga. A oni dziwili się jemu. | 17 And Jesus answering said unto them, Render to Caesar the things that are Caesar’s, and to God the things that are God’s. And they marvelled at him. |
| 18 Potem przyszli do niego Saduceusze, którzy mówią, że nie ma zmartwychwstania; i zapytali go, mówiąc, | 18 Then come unto him the Sadducees, which say there is no resurrection; and they asked him, saying, |
| 19 Mistrzu, Mojżesz nam napisał, Jeśli czyjś brat umrze, i pozostawi żonę, a nie pozostawi dzieci, to jego brat powinien wziąć jego żonę, i wzbudzić nasienie swemu bratu. | 19 Master, Moses wrote unto us, If a man’s brother die, and leave his wife behind him, and leave no children, that his brother should take his wife, and raise up seed unto his brother. |
| 20 Otóż było siedmiu braci: i pierwszy wziął żonę, i umierając nie pozostawił nasienia. | 20 Now there were seven brethren: and the first took a wife, and dying left no seed. |
| 21 A drugi wziął ją, i umarł, i ani on nie pozostawił nasienia: i podobnie trzeci. | 21 And the second took her, and died, neither left he any seed: and the third likewise. |
| 22 I pojęło ją siedmiu, a nie zostawili nasienia: na koniec po wszystkich umarła także ta kobieta. | 22 And the seven had her, and left no seed: last of all the woman died also. |
| 23 W zmartwychwstaniu więc, gdy zmartwychwstaną, którego z nich będzie ona żoną? bo siedmiu miało ją za żonę. | 23 In the resurrection therefore, when they shall rise, whose wife shall she be of them? for the seven had her to wife. |
| 24 A Jezus odpowiadając rzekł do nich, Czyż nie dlatego błądzicie, ponieważ nie znacie pism, ani mocy Boga? | 24 And Jesus answering said unto them, Do ye not therefore err, because ye know not the scriptures, neither the power of God? |
| 25 Bowiem gdy powstaną z martwych, ani się żenić nie będą, ani za mąż wychodzić; ale są jak aniołowie, którzy są w niebie. | 25 For when they shall rise from the dead, they neither marry, nor are given in marriage; but are as the angels which are in heaven. |
| 26 A jeśli chodzi o umarłych, że zmartwychwstają: czy nie czytaliście w księdze Mojżesza, jak Bóg do niego z krzaka przemówił, mówiąc, Ja jestem Bogiem Abrahama, i Bogiem Izaaka, i Bogiem Jakuba? | 26 And as touching the dead, that they rise: have ye not read in the book of Moses, how in the bush God spake unto him, saying, I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob? |
| 27 On nie jest Bogiem umarłych, ale Bogiem żyjących: wy więc wielce błądzicie. | 27 He is not the God of the dead, but the God of the living: ye therefore do greatly err. |
| 28 A jeden z prawoznawców podszedł, i słysząc ich rozumujących razem, oraz spostrzegając, że im dobrze odpowiedział, zapytał go, Które przykazanie jest pierwsze ze wszystkich? | 28 And one of the scribes came, and having heard them reasoning together, and perceiving that he had answered them well, asked him, Which is the first commandment of all? |
| 29 A Jezus mu odpowiedział, Pierwsze przykazanie ze wszystkich jest, Słuchaj, O Izraelu; Pan nasz Bóg jest jednym Panem: | 29 And Jesus answered him, The first of all the commandments is, Hear, O Israel; The Lord our God is one Lord: |
| 30 I będziesz miłował Pana swego Boga, całym swym sercem, i całą swą duszą, i całym swym umysłem, i z całej swej siły: to jest pierwsze przykazanie. | 30 And thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy mind, and with all thy strength: this is the first commandment. |
| 31 A drugie jest podobne, a mianowicie to, Będziesz miłował swego bliźniego jak samego siebie. Nie ma innego przykazania większego od tych. | 31 And the second is like, namely this, Thou shalt love thy neighbour as thyself. There is none other commandment greater than these. |
| 32 A prawoznawca powiedział do niego, Cóż, Mistrzu, powiedziałeś prawdę: bo jeden jest Bóg; i nie ma innego tylko on: | 32 And the scribe said unto him, Well, Master, thou hast said the truth: for there is one God; and there is none other but he: |
| 33 A miłować go całym sercem, i z całym zrozumieniem, i całą duszą, i z całej siły, i miłować bliźniego jak samego siebie, to jest więcej niż wszystkie całopalenia i ofiary. | 33 And to love him with all the heart, and with all the understanding, and with all the soul, and with all the strength, and to love his neighbour as himself, is more than all whole burnt offerings and sacrifices. |
| 34 A gdy Jezus widział, że odpowiedział rozważnie, powiedział do niego, Jesteś niedaleko od królestwa Boga. I żaden człowiek po tym, nie śmiał go więcej pytać. | 34 And when Jesus saw that he answered discreetly, he said unto him, Thou art not far from the kingdom of God. And no man after that durst ask him any question. |
| 35 A Jezus odpowiedział i rzekł, podczas gdy nauczał w świątyni, Jakże mówią prawoznawcy, że Chrystus jest synem Dawida? | 35 And Jesus answered and said, while he taught in the temple, How say the scribes that Christ is the son of David? |
| 36 Bo sam Dawid powiedział przez Ducha Świętego, PAN powiedział do mojego Pana, Siądź po mojej prawicy, aż zrobię twoich wrogów podnóżkiem twoich stóp. | 36 For David himself said by the Holy Ghost, The LORD said to my Lord, Sit thou on my right hand, till I make thine enemies thy footstool. |
| 37 Dawid więc sam nazywa go Panem; to jak może być jego synem? I zwykły lud chętnie go słuchał. | 37 David therefore himself calleth him Lord; and whence is he then his son? And the common people heard him gladly. |
| 38 I powiedział do nich w swojej nauce, Strzeżcie się prawoznawców, którzy lubią chodzić w długich ubraniach, i lubią pozdrowienia na rynkach, | 38 And he said unto them in his doctrine, Beware of the scribes, which love to go in long clothing, and love salutations in the marketplaces, |
| 39 I główne miejsca w synagogach, i najwyższe miejsca na ucztach: | 39 And the chief seats in the synagogues, and the uppermost rooms at feasts: |
| 40 Którzy pożerają domy wdów, i dla pozoru odprawiają długie modlitwy: tacy otrzymają surowsze potępienie. | 40 Which devour widows’ houses, and for a pretence make long prayers: these shall receive greater damnation. |
| 41 I Jezus usiadł naprzeciw skarbca, i przypatrywał się, jak ludzie wrzucali pieniądze do skarbca: a wielu, którzy byli bogaci wrzucali wiele. | 41 And Jesus sat over against the treasury, and beheld how the people cast money into the treasury: and many that were rich cast in much. |
| 42 I przyszła pewna uboga wdowa, i wrzuciła dwie miny, równe jednemu kwartnikowi. | 42 And there came a certain poor widow, and she threw in two mites, which make a farthing. |
| 43 I przywołał do siebie swoich uczniów, i mówi do nich, Zaprawdę powiadam wam, Że ta uboga wdowa wrzuciła więcej niż wszyscy ci, którzy wrzucali do skarbnicy: | 43 And he called unto him his disciples, and saith unto them, Verily I say unto you, That this poor widow hath cast more in, than all they which have cast into the treasury: |
| 44 Bo wszyscy wrzucali z tego co im zbywało; lecz ona ze swego ubóstwa wrzuciła wszystko co miała, nawet całe swoje utrzymanie. | 44 For all they did cast in of their abundance; but she of her want did cast in all that she had, even all her living. |