Tłumaczenie priorytetuje wierność tekstowi angielskiemu Biblii King James, ponad oryginalne języki lub nowoczesne polskie konwencje. Zatem zachowanie wyrażenia „Godhead” jako angielskiego idiomu zachowuje precyzyjne teologiczne znaczenie, które zawarte jest tylko w Biblii King James i wcześniejszych angielskich przekładach, takich jak Biblia Tyndale z 1526 r. i Geneva z 1560 r.
Poniżej kluczowe punkty, czerpiące z wewnętrznej struktury Biblii King James (KJV) oraz z historycznego przekładu polskich Biblii (np. Brzeska 1563 r., Gdańska 1632 r., Hutter Polyglot 1599 r.).
1. Dlaczego bezpośrednie zapożyczenie słowa „Godhead”?
Tłumaczenie z angielskiego „Godhead” wymaga odzwierciedlania jego terminologii, nie reinterpretacji poprzez język grecki czy łaciński lub istniejące polskie Biblie. „Godhead” to rodzime angielskie złożenie God+head, które pochodzi z około 1225 r. i jest używane konsekwentnie w KJV. Występuje w tekście tylko trzy razy: Dz 17:29, Rz 1:20, Kol 2:9 i jest odmienne od „Deitatis”, pochodzenia łacińskiego, o szerszym ogólnym znaczeniu. Wcześniejsze angielskie tłumaczenia (Biblia Tyndale z 1526 r. oraz Genewska z 1560 r.) ustanowiły to sformułowanie, które zostało utwierdzone w Biblii KJV z 1611 r. Bezpośrednie zapożyczenie słowa „Godhead” do języka polskiego zachowuje zwięzłą i nieomylną frazę KJV „God+head” („Bóg+głowa”).
2. Zachowanie wbudowanego słownika KJV definiującego i łączącego pojęcia „God (Bóg)” i „Head (Głowa)”
Biblia Króla Jakuba zawiera wbudowany słownik, jak pokazano w książce „The Dictionary Inside the King James Bible” autorstwa G. A. Riplinger, i wewnętrznie definiuje pojęcie „Bóstwo” poprzez motywy Boga (Bóg) + głowa (głowa), tworząc słownik biblijny. Termin „Godhead” określony jest wewnętrznie, poprzez motywy God (Bóg) + head (głowa), np. w liście do Kolosan 1:18 I On (Chrystus) jest głową ciała, kościoła. Kol 2:9 Gdyż w nim mieszka cieleśnie cała pełnia Godhead. Kol 2:10 Który jest głową wszystkich zwierzchności i mocy. Kol 2:19 A nie trzyma się Głowy, z której całe ciało, zaopatrywane w pokarm i wespół zespolone przez stawy i ścięgna, wzrasta ze wzrostem Boga.
Te motywy odbijają się w innych miejscach Pisma Św., gdzie występuje łącznik God (Bóg) + head (głowa), np.: 1 Kor 11:3 Lecz chcę, żebyście wiedzieli, że głową każdego mężczyzny jest Chrystus; a głową kobiety jest mężczyzna; a głową Chrystusa jest Bóg. W liście do Efezjan Chrystus jest przedstawiony jako głowa ponad wszystkim dla kościoła. Ef 1:22 I poddał wszechrzeczy pod jego stopy, i dał go, aby był głową ponad wszystkim dla kościoła. 4:15 Lecz mówiąc prawdę w miłości, wzrastajcie we wszystkim w tego, który jest głową, to jest Chrystus. 5:23 Bo mąż jest głową żony, tak jak Chrystus jest głową kościoła, i on jest zbawicielem ciała.
Ponadto inne motywy wiążące Pana Jezusa Chrystusa jako głowę występują w: Dz 4:11 To jest kamień, który został odrzucony przez was budujących, który stał się głową narożnika. 1 P 2:7 Dla was więc, którzy wierzycie, on jest drogocenny; ale dla tych, którzy są nieposłuszni, kamień, który budujący odrzucili, ten sam stał się głową narożnika. Mt 21:42 Jezus mówi do nich, Czy nigdy nie czytaliście w pismach, Kamień, który budujący odrzucili, ten sam stał się głową narożnika: to jest dzieło Pańskie, i jest cudowne w oczach naszych?
Dlatego tłumaczenie „Godhead”, np. jako „Bóstwo” jak w Biblii Gdańskiej, przerywa te ważne powiązania, tracąc definicje zawarte w tekście. A idiom „Godhead”, powinien pobudzić czytelników do śledzenia tych ważnych powiązań.
Zob. The Dictionary Inside the King James Bible by G. A. Riplinger
3. Unikanie pogańskich konotacji
- Idiom „Godhead” unika pogańskich lub filozoficznych konotacji takich jak „bóstwo”, „boskość czy „boska natura”, podkreślając unikalną esencję chrześcijańskiego Boga.
- Polskie odpowiedniki jak „Bóstwo” (z słowiańskiego korzenia „Bo-” dla „God”, widocznym w kognatach: czeski „Bůh”, bułgarski „Bog”,) ryzykują mieszanie z przedchrześcijańskimi słowiańskimi określeniami bóstw.
- Zachowanie idiomu „Godhead” omija te konotacje, ponieważ nie niesie ze sobą takich powiązań.
4. „Bóstwo” w polskich Bibliach: Niespójności w użyciu i kapitalizacji
Wczesne polskie Biblie używają wyrażenia „Bóstwo” (stara pisownia „Bośtwa”/„Bostwa”/„Boftwa”) w miejsce „Godhead” np. w Kol 2:9, jednak niespójnie:
- Biblia Brzeska (1563): „Bośtwa” (kapitalizowane jako „Bostwa”, traktowane jako właściwa nazwa; „wśzytka pelność Bośtwa;”).
- Biblia Gdańska (1632): „bostwa” (niekapitalizowane, bez nacisku jako nazwa; „wszystka zupelność bostwa cielesnie”).
- Hutter Polyglot (1599): Polski „Boftwa” (stara czcionka dla „Bostwa”, gdzie „f” czytamy jak „s”).
- Nowoczesne polskie Biblie (np. edycje po roku 1632) często używają „bóstwo” lub „boskość”.
- Brak jednolitej kapitalizacji; np. niektóre pisane małymi literami jako cecha, nie nazwa. Ta ewolucja (wpływ łaciński/słowiański) rozcieńcza precyzję którą znajdujemy w Biblii King James, faworyzując ogólne i szersze wyrażenie „bóstwo” lub „boska natura”.
- Historyczny korzeń „Bo-” wiąże się ze słowiańskim słowem Boh / Bóg , ale nie znajdujemy tu powiązania do „głowy”, którą to Głową jest Jezus Chrystus.