| 1 Tego samego dnia Jezus wyszedł z domu i usiadł nad brzegiem morza. | 1 The same day went Jesus out of the house, and sat by the sea side. |
| 2 I zebrały się przy nim wielkie tłumy, tak, że wszedł do łodzi, i usiadł; a cały tłum stał na brzegu. | 2 And great multitudes were gathered together unto him, so that he went into a ship, and sat; and the whole multitude stood on the shore. |
| 3 I mówił wiele rzeczy do nich w przypowieściach, mówiąc, Oto siewca wyszedł siać; | 3 And he spake many things unto them in parables, saying, Behold, a sower went forth to sow; |
| 4 A gdy siał, niektóre nasiona padły przy drodze, i przyleciały ptaki i zjadły je: | 4 And when he sowed, some seeds fell by the way side, and the fowls came and devoured them up: |
| 5 Niektóre padły na miejsca kamieniste, gdzie nie miały wiele ziemi: i bezzwłocznie wzeszły, ponieważ nie miały głębokości ziemi: | 5 Some fell upon stony places, where they had not much earth: and forthwith they sprung up, because they had no deepness of earth: |
| 6 A gdy słońce wzeszło, zostały spalone; a ponieważ nie miały korzenia, uschły. | 6 And when the sun was up, they were scorched; and because they had no root, they withered away. |
| 7 A niektóre padły między ciernie; i ciernie wyrosły, i zadusiły je: | 7 And some fell among thorns; and the thorns sprung up, and choked them: |
| 8 Lecz inne padły w dobry grunt, i wydały owoc, jedne stokrotny, inne sześćdziesięciokrotny, inne trzydziestokrotny. | 8 But other fell into good ground, and brought forth fruit, some an hundredfold, some sixtyfold, some thirtyfold. |
| 9 Kto ma uszy do słuchania, niech słucha. | 9 Who hath ears to hear, let him hear. |
| 10 Wtedy przyszli uczniowie i powiedzieli do niego, Dlaczego mówisz do nich w przypowieściach? | 10 And the disciples came, and said unto him, Why speakest thou unto them in parables? |
| 11 On odpowiedział i rzekł do nich, Ponieważ jest wam dane poznać tajemnice królestwa nieba, ale im nie jest to dane. | 11 He answered and said unto them, Because it is given unto you to know the mysteries of the kingdom of heaven, but to them it is not given. |
| 12 Bo ktokolwiek ma, temu będzie dane, i będzie miał więcej obfitości: ale ktokolwiek nie ma, zostanie mu zabrane nawet to co ma. | 12 For whosoever hath, to him shall be given, and he shall have more abundance: but whosoever hath not, from him shall be taken away even that he hath. |
| 13 Dlatego mówię do nich w przypowieściach: ponieważ patrząc nie widzą; i słuchając nie słyszą, ani nie rozumieją. | 13 Therefore speak I to them in parables: because they seeing see not; and hearing they hear not, neither do they understand. |
| 14 I w nich wypełnione jest proroctwo Ezajasza, które mówi, Słuchając będziecie słyszeć, ale nie zrozumiecie; i patrząc będziecie widzieć, ale nie spostrzeżecie: | 14 And in them is fulfilled the prophecy of Esaias, which saith, By hearing ye shall hear, and shall not understand; and seeing ye shall see, and shall not perceive: |
| 15 Bowiem serce tego ludu zostało utuczone, a ich uszy są przytępione, i zamknęli swe oczy; aby czasem oczami nie widzieli a uszami nie słyszeli, a sercem nie zrozumieli, i nie nawrócili się, i żebym ich nie uzdrowił. | 15 For this people’s heart is waxed gross, and their ears are dull of hearing, and their eyes they have closed; lest at any time they should see with their eyes and hear with their ears, and should understand with their heart, and should be converted, and I should heal them. |
| 16 Ale błogosławione są wasze oczy, bo widzą: i wasze uszy, bo słyszą. | 16 But blessed are your eyes, for they see: and your ears, for they hear. |
| 17 Bo zaprawdę powiadam wam, Że wielu proroków i sprawiedliwych ludzi pożądało widzieć te rzeczy, które wy widzicie, ale nie zobaczyli ich; i słyszeć te rzeczy, które wy słyszycie, ale nie usłyszeli ich. | 17 For verily I say unto you, That many prophets and righteous men have desired to see those things which ye see, and have not seen them; and to hear those things which ye hear, and have not heard them. |
| 18 Słuchajcie więc przypowieści o siewcy. | 18 Hear ye therefore the parable of the sower. |
| 19 Gdy ktoś słucha słowa królestwa, a nie rozumie, wtedy przychodzi ten podły, i porywa to co zostało zasiane w jego sercu. To jest ten, który otrzymał nasienie przy drodze. | 19 When any one heareth the word of the kingdom, and understandeth it not, then cometh the wicked one, and catcheth away that which was sown in his heart. This is he which received seed by the way side. |
| 20 Ale ten, który otrzymał nasienie na miejscach kamienistych, to ten sam, który słucha słowa, i od zaraz z radością przyjmuje je; | 20 But he that received the seed into stony places, the same is he that heareth the word, and anon with joy receiveth it; |
| 21 Jednak nie ma on w sobie korzenia, lecz trwa przez chwilę: bo gdy przychodzi trybulacja albo prześladowanie z powodu słowa, wnet jest zgorszony. | 21 Yet hath he not root in himself, but dureth for a while: for when tribulation or persecution ariseth because of the word, by and by he is offended. |
| 22 Również ten, który otrzymał nasienie między cierniami, to ten, który słucha słowa; a troski tego świata, i ułuda bogactwa, zaduszają słowo, i staje się on bezowocny. | 22 He also that received seed among the thorns is he that heareth the word; and the care of this world, and the deceitfulness of riches, choke the word, and he becometh unfruitful. |
| 23 Lecz ten, który otrzymał nasienie na dobrym gruncie to ten, który słucha słowa, i rozumie je; który także wydaje owoc, i rozmnaża, niektóry stokrotnie, niektóry sześćdziesięcio, niektóry trzydziesto. | 23 But he that received seed into the good ground is he that heareth the word, and understandeth it; which also beareth fruit, and bringeth forth, some an hundredfold, some sixty, some thirty. |
| 24 Jeszcze jedną przypowieść wyłożył im, mówiąc, Królestwo nieba podobne jest do człowieka, który zasiał dobre nasienie na swoim polu: | 24 Another parable put he forth unto them, saying, The kingdom of heaven is likened unto a man which sowed good seed in his field: |
| 25 Lecz gdy ludzie spali, przyszedł jego wróg i nasiał kąkolu między pszenicę, i poszedł swoją drogą. | 25 But while men slept, his enemy came and sowed tares among the wheat, and went his way. |
| 26 A gdy źdźbło urosło, i wydało owoc, wtedy ukazały się też kąkole. | 26 But when the blade was sprung up, and brought forth fruit, then appeared the tares also. |
| 27 Wówczas słudzy gospodarza przyszli i powiedzieli do niego: Sir, czy nie posiałeś na swoim polu dobrego nasienia? skąd więc ma ono kąkole? | 27 So the servants of the householder came and said unto him, Sir, didst not thou sow good seed in thy field? from whence then hath it tares? |
| 28 On powiedział do nich, Wróg to zrobił. Słudzy powiedzieli do niego, Czy chcesz, żebyśmy poszli i zebrali je? | 28 He said unto them, An enemy hath done this. The servants said unto him, Wilt thou then that we go and gather them up? |
| 29 Lecz on powiedział, Nie; żebyście czasem, zbierając kąkole, nie wykorzenili razem z nimi i pszenicy. | 29 But he said, Nay; lest while ye gather up the tares, ye root up also the wheat with them. |
| 30 Pozwólcie obydwu razem rosnąć aż do żniwa: a w czasie żniwa powiem żniwiarzom: Zbierzcie najpierw kąkole, i zwiążcie je w snopki na spalenie: zaś pszenicę zgromadźcie w moim spichlerzu. | 30 Let both grow together until the harvest: and in the time of harvest I will say to the reapers, Gather ye together first the tares, and bind them in bundles to burn them: but gather the wheat into my barn. |
| 31 Jeszcze jedną przypowieść wyłożył im, mówiąc, Królestwo nieba podobne jest do nasionka gorczycy, które człowiek wziął, i zasiał na swoim polu: | 31 Another parable put he forth unto them, saying, The kingdom of heaven is like to a grain of mustard seed, which a man took, and sowed in his field: |
| 32 Które jest wprawdzie najmniejsze ze wszystkich nasion: ale kiedy wyrośnie, jest największe ze wszystkich ziół, i staje się drzewem, tak że ptaki powietrzne przylatują i gnieżdżą się w jego gałęziach. | 32 Which indeed is the least of all seeds: but when it is grown, it is the greatest among herbs, and becometh a tree, so that the birds of the air come and lodge in the branches thereof. |
| 33 Inną przypowieść powiedział do nich, Królestwo nieba podobne jest do zakwasu, który kobieta wzięła, i ukryła w trzech miarach mąki, aż wszystko się zakwasiło. | 33 Another parable spake he unto them; The kingdom of heaven is like unto leaven, which a woman took, and hid in three measures of meal, till the whole was leavened. |
| 34 Te wszystkie rzeczy mówił Jezus do tłumu w przypowieściach; a bez przypowieści nic do nich nie mówił: | 34 All these things spake Jesus unto the multitude in parables; and without a parable spake he not unto them: |
| 35 Aby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka, mówiącego, Otworzę moje usta w przypowieściach; wypowiem rzeczy, które były trzymane w tajemnicy od założenia świata. | 35 That it might be fulfilled which was spoken by the prophet, saying, I will open my mouth in parables; I will utter things which have been kept secret from the foundation of the world. |
| 36 Wtedy Jezus odesłał tłum, i przyszedł do domu: i podeszli do niego jego uczniowie, mówiąc, Wyjaśnij nam przypowieść o kąkolach polnych. | 36 Then Jesus sent the multitude away, and went into the house: and his disciples came unto him, saying, Declare unto us the parable of the tares of the field. |
| 37 Odpowiedział i rzekł do nich, Tym, który sieje dobre nasienie, jest Syn człowieczy; | 37 He answered and said unto them, He that soweth the good seed is the Son of man; |
| 38 Polem jest świat; dobrym nasieniem są dzieci królestwa; natomiast kąkolami są dzieci tego podłego; | 38 The field is the world; the good seed are the children of the kingdom; but the tares are the children of the wicked one; |
| 39 Wrogiem, który je posiał, jest diabeł; żniwem jest koniec świata; a żniwiarzami są aniołowie. | 39 The enemy that sowed them is the devil; the harvest is the end of the world; and the reapers are the angels. |
| 40 Jak więc kąkole są zbierane i spalane w ogniu; tak będzie przy końcu tego świata. | 40 As therefore the tares are gathered and burned in the fire; so shall it be in the end of this world. |
| 41 Syn człowieczy pośle swoich aniołów, a oni zbiorą z jego królestwa wszystkie rzeczy które gorszą i tych, którzy popełniają nieprawość; | 41 The Son of man shall send forth his angels, and they shall gather out of his kingdom all things that offend, and them which do iniquity; |
| 42 I wrzucą ich do pieca ognistego: tam będzie ryk i zgrzytanie zębów. | 42 And shall cast them into a furnace of fire: there shall be wailing and gnashing of teeth. |
| 43 Wtedy sprawiedliwi zajaśnieją jak słońce w królestwie ich Ojca. Kto ma uszy do słuchania, niech słucha. | 43 Then shall the righteous shine forth as the sun in the kingdom of their Father. Who hath ears to hear, let him hear. |
| 44 Ponownie, królestwo nieba jest podobne do skarbu ukrytego w polu; który, gdy człowiek znalazł, ukrywa, i z radości idzie i sprzedaje wszystko co ma, i kupuje to pole. | 44 Again, the kingdom of heaven is like unto treasure hid in a field; the which when a man hath found, he hideth, and for joy thereof goeth and selleth all that he hath, and buyeth that field. |
| 45 Ponownie, królestwo nieba jest podobne do kupca, szukającego dobrych pereł: | 45 Again, the kingdom of heaven is like unto a merchant man, seeking goodly pearls: |
| 46 Który, gdy znalazł jedną bardzo cenną perłę, poszedł i sprzedał wszystko co miał, i kupił ją. | 46 Who, when he had found one pearl of great price, went and sold all that he had, and bought it. |
| 47 Ponownie, królestwo nieba jest podobne do sieci, która została zarzucona w morze, i zebrała z każdego rodzaju: | 47 Again, the kingdom of heaven is like unto a net, that was cast into the sea, and gathered of every kind: |
| 48 Którą, gdy się napełniła, wyciągnęli na brzeg, i usiedli, i zebrali dobre do naczyń, ale złe wyrzucili. | 48 Which, when it was full, they drew to shore, and sat down, and gathered the good into vessels, but cast the bad away. |
| 49 Tak będzie przy końcu świata: wyjdą aniołowie i wyłączą podłych spośród sprawiedliwych, | 49 So shall it be at the end of the world: the angels shall come forth, and sever the wicked from among the just, |
| 50 I wrzucą ich do pieca ognistego: tam będzie ryk i zgrzytanie zębów. | 50 And shall cast them into the furnace of fire: there shall be wailing and gnashing of teeth. |
| 51 Jezus mówi do nich, Czy zrozumieliście wszystkie te rzeczy? Mówią mu, Tak, Panie. | 51 Jesus saith unto them, Have ye understood all these things? They say unto him, Yea, Lord. |
| 52 Następnie powiedział do nich, Dlatego każdy prawoznawca, który jest pouczony o królestwie nieba, podobny jest do człowieka, który jest gospodarzem, który wydobywa ze swego skarbca rzeczy nowe i stare. | 52 Then said he unto them, Therefore every scribe which is instructed unto the kingdom of heaven is like unto a man that is an householder, which bringeth forth out of his treasure things new and old. |
| 53 I stało się, gdy Jezus dokończył tych przypowieści, odszedł stamtąd. | 53 And it came to pass, that when Jesus had finished these parables, he departed thence. |
| 54 A kiedy przyszedł do swego własnego kraju, nauczał ich w ich synagodze, tak że byli zdumieni, i mówili, Skąd ten człowiek ma tę mądrość i te cudowne dzieła? | 54 And when he was come into his own country, he taught them in their synagogue, insomuch that they were astonished, and said, Whence hath this man this wisdom, and these mighty works? |
| 55 Czyż to nie jest syn cieśli? czy jego matki nie nazywają Maria? a jego braci, James, i Józef, i Szymon, i Judasz? | 55 Is not this the carpenter’s son? is not his mother called Mary? and his brethren, James, and Joses, and Simon, and Judas? |
| 56 A jego siostry, czyż wszystkie nie są z nami? Skąd więc ten człowiek ma te wszystkie rzeczy? | 56 And his sisters, are they not all with us? Whence then hath this man all these things? |
| 57 I byli nim zgorszeni. Lecz Jezus powiedział do nich, Prorok nie jest pozbawiony czci, chyba że w swoim własnym kraju, i w swoim domu. | 57 And they were offended in him. But Jesus said unto them, A prophet is not without honour, save in his own country, and in his own house. |
| 58 I nie uczynił tam wielu cudownych dzieł z powodu ich niewiary. | 58 And he did not many mighty works there because of their unbelief. |